Gelo YNKe li pişt êrîşa li ser zeviya gazê ya Kor Mor e?
Di 27ê Mijdarê de êrîşeke mezin li ser zeviya gazê ya Kor Mor, ku çavkaniya sereke ya hilberîna elektrîkê ya Herêma Kurdistanê ye, hat kirin. Ji ber êrîşê, ji şeva borî ve Kurdistan qutbûneke mezin a elektrîkê dijî. Wekî din, li gorî daxuyaniyek ji aliyê Wezîrê Enerjî û Çavkaniyên xwezayî ve, ev qutbûn dê 48 demjimêran bidome. Gelê Kurd ji rewşê pir aciz e û bawer dike ku YNK an hevalbendên wê li pişt êrîşê ne.
Zeviya gazê ya Kor Mor li nêzîkî bajarokê Qadir Kerem li navçeya Çemçemal a Silêmaniyê ye. Zeviya gazê ji aliyê Şîrketa Gazê ya Dane Gaz ve tê xebitandin, ku şîrketeke girêdayî Îmaratên Erebî yên Yekbûyî ye.
Zeviya gazê ya Kor Mor ji sala 2022an vir ve 11 caran bûye hedefa êrîşan. Artêşa Iraqê hewl da bû ku vê zevîyê dagir bike, ku bi dron, mûşek û çekên din êrîş lê dihat kirin, lê piştî berxwedana hêzên Pêşmerge paşve vekişiya. Kor Mor zevîyek e ku dê ji ber rola xwe ya stratejîk bêtir navdar bibe. Lê êrîşa şeva 27ê Mijdarê ji yên din cuda bû. Ew ji her êrîşeke berê, ku tankên LPG hedef digirt, dijwartir û tundtir bû. Dikare were gotin ku ev êrîş çend peyam hildigirt.
Wisa xuya dike ku ev peyamek e ku di dema pêvajoya avakirina hikûmetê ya Herêma Kurdistanê û Iraqê de ji bo zextkirina li ser PDKê hatiye bikar anîn. Ji ber vê yekê çav li ser YNKê ye. Serokê YNKê Bafel Talabanî di kampanyaya hilbijartinên parlemanî yên 11ê Mijdarê de li ber hezaran kesan ragihandibû, “Ew 24 saetan elektrîkê peyda dikin, lê ew tenê gazê ji deverên me peyda dikin. Em ê gazê qut bikin. Ew ê santîmetreyek gazê negirin.”
Çima di êrîşa Kor Mor de hemû çav li ser YNKê ne?
Yek ji mezintirîn projeyên neh hikûmetê bi serokatiya Mesrûr Barzanî projeya elektrîkê ya 24 saetan bû. Ev proje tevî zexta hem monopolên navxweyî yên ku ji jeneratoran sûd werdigirtin û hem jî dewleta Iraqê hate bicîhanîn, û bi pesnê raya giştî ya berfireh hate pêşwazîkirin. Tevî ku YNK beşek ji hikûmetê bû jî, lê bêdeng ma û dijminatiyek bêdeng li hember Projeya Ronakî kir. Hilbijartinên Parlamentoya Kurdistanê di 20ê Cotmeha 2024an de pêk hatin. PDKe partiya pêşeng bû, lê wan dixwest hikûmetek hevbeş were avakirin da ku hevsengiya li Kurdistanê hevseng bike. YNKê encamên ku dixwestin bi dest nexist û ji para xwe zêdetir dixwest. Ji bo ku pozîsyona xwe ya danûstandinê xurt bikin, wan pêvajo heta hilbijartinên Parlamentoya Iraqê yên 11ê Mijdara 2025an paşxistin. Tevî hevpeymaniya xwe ya hilbijartinê bi Heşdî Şebî û hêzên Iraqî re, wan encamên ku dixwestin bi dest nexistin û deng winda kirin.
PDKê diyar kir ku ew êdî astengkirina hikûmetê ji aliyê YNKê ve qebûl nakin û ger pêwîst be, ew ê bêyî YNKê hikûmetek ava bikin.
Piştî vê yekê, endamê YNKê Muhammed Osman, ku wekî Heme Sor tê nasîn, li ser TVyê derket û got, “Ma ew ê bêyî me hikûmetek ava bikin? Wê demê em ê gazê qut bikin, xelk dê bê elektrîk bimînin û bila ew hikûmetek ava bikin.”
Kêmtir ji 10 rojan piştî van hemû axaftinan, duh êvarê êrîşek mezin li ser Qada Gaza Kor mor hate kirin, û bi xwezayî, hemû çav ber bi YNKê ve çûn.
Gelo YNKê êrîşî Kor Morê kir?
Serokê YNKê Bafel Talabanî, piştî ku êrîşî zeviyê hat kirin, daxuyaniyên wekî “em ê tolhildanê bistînin” da, lê ev îdîa di nav raya giştî de ne pêbawer in.
Gel û siyasetmedarên Kurd YNKê ji êrîşê berpirsiyar dibînin. Hin kes îdîa dikin ku zeviy ji aliyê yekîneyeke taybet a rasterast bi YNKê ve hatiye xistin. Her çend ev ne rast be jî, hin kes îdîa dikin ku yekîneyên girêdayî hevkarê YNKê, Heşda Şebî, ji bo xurtkirina pozîsyona YNKê û paşvekişandina PDKê êrîşî zeviyê kirine.
Bi gotineke din, zeviy bi pratîkî ji aliyê YNKê an jî Heşda Şebî ve hatiye xistin. Wekî din, tê zanîn ku YNK di bin stratejiyeke hevbeş de bi Heşda Şebî re dixebite.
Di her rewşê de, raya giştî ya li Başûrê Kurdistanê pir eşkere dibêje ku zeviya gazê ya Kor Mor ji aliyê YNKê bixwe an jî ji aliyê hevalbendên YNKê ve hatiye xistin.
Bafel Talabanî ji bo ku bibe Serokkomarê Iraqê piştgiriya Iraqê dixwaze. Ew her wiha ji Hikûmeta Herêma Kurdistanê li pey posteke girîng, wekî Wezareta Karên Hundir e. Û ji bo her du meqaman jî ji aliyê Îran û milîsên Şîe ve tê piştgirîkirin. Girtina wezareta navxweyî ji aliyê wî ve bi taybetî ji bo Heşdî Şebî girîng e. Ev yek dê wan bigihîne her tiştî, di nav de derî, balafirgeh, razên ewlehiyê û hwd. Bi gotineke din, Bafel Talabanî wekî hespê Trojan bon ava deverên herî hesas ên Kurdistanê tê şandin. Ev peyama bingehîn a li pişt êrîşa Kor Mor e.
Di bingeh de, milîsên Îranî û YNK li Iraqê hewl didin ku bi rêya şidet û tirsandina raya giştî tiştê ku bi rêya sindoqên dengdanê bi dest nexistine bi dest bixin. Ne xelet e ku mirov li bendê be ku di pêşerojê de tevgerên weha zêde bibin.
