Operasyona arteşa Tirk ya bi navê Pence Baz 2, 10 Sibatê li çîyayê Gare destpêkirî 4 roja berdewam kir û 14ê Sibatê bidawî bû. Li gorî agahîyên heyî, pêdivîye li ser rewşa heyî, di bin çend sernavên sereke de nirxandinek destpêkî were kirin. Dê ev operasyon pirr were nivîsandin û şîrove kirin. Dê her aliyek bibêje ku serketin ya wane û layanên şer dê qala serfiraziyên xwe bikin. Lêbelê, serfiraziya vê operasyonê weke “serfiraziya Pîrus” e.
Serfirazîya Pîrus çiye?
Di sala 280-279 Beriya Zayînê de, Qralê Pîrusê Tarentum, koloniya Yewnanî, êrîşî Romayê dike û her tiştî dike qurban da ku di şer de serbikeve. Di dawiyê de, Pîrus li qada şer Romiyan têk dibe. Lê di artêşa wî de ku ji 50 fîlan pêk tê, dawiya şer de tenê 4-5 kesê kêrnahatî dimînin sax. We xuya dike ku serkeftin bidest xwe ve aniye, lê bi rastî wî her tişt winda kiriye. Piştî vî şerî, Pîrus dua dike û dibêje “Xwedê carek din serketineke wisa nede min.” Ji ber vê yekê Serkeftina Pîrus ji bo serkeftinên nîhayeta xwe binkeftin û çi wateya serkeftinê nemayî weke mînak tê dayîn.
Rastîya operasyona Gare jî welê ye, her çend her du alî qala serkeftin û destkeftan dikin jî, lê di operasyona Gare de aliyê biserkeftî nîne. Bi navê serkeftin ji bo her du aliyan jî windahiyên mezin çêbûne.
Dema bi çavekî Leşkerî lê tê nêrîn çi dixuyê
Artêşa Tirk di sala 2015 de dest bi operasyonên herêm dagirkirin û baregahên mayînde çêkirinê kir. Lê operasyona Pence Baz 2 a li Gare wisa dixuye ku tenê serdagirtinek e. Ji ber ku jixwe tê zanîn ku dê werzê heyî destûrê nede operasyonek demdirêj.
Wekî din, çi bingehên ku piştgirî bidin bingehek ku li Gare were saz kirin, li deverê nîne. Ne mumkîne ku bingehek li Gare bê ku parastineke giştî hebe were çêkirin. Tê zanîn ku Heftenîn bi bingehên zincîrê li ser xeta Xaxurke, Xinêre pêşve diçû. Li Gare, artêşa Tirk li ser agahîyên îstixbaratî ên kûr û plansaziyekê, bi operasyonek demkurt xwest encamên bi bandor bi dest xwe bixe. Artêşa Tirk Gihaye wan şikeftên ku hedef wergirtî . Lê ew li wir negihîşt armanca xwe. Pirr wendayî çêbûn. Bi gotinek din, mîna padîşahê Tarentum, Pîrus, ew gihîştiye armancê, lê nikare bibêje ku me serkeftin anî. Jiberku zirar ji fêde zêdetir bû.
Operasyona Claw Kaplan ji bo PKK-ê jî tijî dubendî ye. Ji boy PKKe ya ku ji 1994-an ve ye li gareye anku nêzî 30 sala ye li çiyayê Gare ye, têkçûna leşkerî ye ku tenê di nav 4 rojan de, Tirkiye têkeve baregehên wan yên li çiyayê Gare. Rastiya ku leşker ew qasî bi hêsanî karîn bikevin eniya wan şikeftan tê vê wateyê ku hêzên parastinê yên li çiyayên bilind bêbandor in.
Wekî din, ji bo PKK tiştê herî xerab ev e ku şikeftên bi şiklê gundên biçûk ku ji sala 2011 an ve di binê erdê de hatine çêkirin, çi ewlehî ya xwe nema ye. Karmendên payebilind ên PKK ê, dibistanên perwerdehiyê û hwd.. Hemî kar di şikeftên mezin de têne kirin. Rastiya ku şikeft nayên parastin tê vê wateyê ku ev deverên di 10 salan de hatine çêkirin pêwîste werin berdan. Ev pirsgirêka herî mezin a li pêş PKK ê ye. Ev rewş nîşan dide ku operasyon ji bo PKK ê jî serkeftina weke ya Pîrus bû. Jiberku sîstema ewlehîya PKK ê têk çû.
Bi gelemperî, tête fikirîn ku ji her du aliyan li dora 40-50 wendahî hene. Pirsgirêka ji kîjan alî çend kes hatine kuştinê hîn jî nediyar e û dîyar jî nabe. Ji ber ku dê herdu alî windahiyên xwe veşêrin. Lêbelê, ya rast eve ku her du alî jî, serkeftin û binkeftina xwe bi hejmara kuştîyan ve dipîvin. Ger şervanan jiyana xwe ji dest dane, ji xeynî mirovên payebilind û pêşeng nebin, tenê ji ware tê gotin “heyf bû” û piştî çend rojan kes navê wan jî nizane û ji bîr dibin. Mirov di vî şerî de tenê amûrin. Ji ber vê yekê jî em dikarîn bibêjîn yên vî şerî de binkeftî tenê kesên mirî ne.
Îstixbarat ji ku çû?
Beşa bûyerê a herî girîng eve ku dewletê agahîyên vê şikeftê çawa bi dest xwe xistin. Dewletê çawa şikeft nas kir, agahiyek wisa berfireh çawa hat destxistin?
Çavkaniyên PKK ê, wekî her car, dê kesên ku ji PKK ê qutbûyî û PDK ê weke tawanbar bibîne. Lêbelê, ew qadên operasyonê qadeke ku ji hêzên Pêşmerge û her curê sivîl re qedexe ye. Di havîn û zivistanê de destûr nayê dayîn ku tu kes-sivîl têkevin vê qadê. Li aliyê din, derî, bi profesyonelî hatine kamuflaj kirin kes nikare têkeve wê deverê. Balafirên keşfê yên Tirk her dem herêmê di binê çavdêriyê de digirin. Niha, mîna 20 sal berê nîne ku bibêjin, gundiyek hat em dîtin û şikâyet li me kir û hwd. Tiştek wiha tune ye. Balefir dibe ku deriyê şikeftê bibînin. Lê hûndirê şikeftê, jûrên wê nexşeya wê ne mumkîne ku were keşifkirin. Ev agahdarî ji nava PKK ê bi xwe çûye ji bo dijminî.
Kê dîl gulebaran kirin?
Dê her kes hevdu sûcdar bike ka kî 13 leşkerên dîl gullebaran kirine. Ji bo dewleta Tirk pir girîng bû ku wan dîla bi saxî bigire. Bi rastî nivîskarê vê rêzê bawer dike û dibêje dema ku PKKê dev ji şikeftê berda, PKKê gulle berdan leşkeran, û got “Ev jî bila bibe xema we” Cewherê xwezaya vî karî bi vî rengî ye. Di daxuyaniya ku HPG di 11 ê Sibatê de dabû, roja piştî operasyonê, “Ew cihên têne bombebarankirin de cihê leşkerên êxsîr têda ne jî, di navda ye. Agahdariyên li ser encama burdûmana paşê de werin parvekirin.” Vê daxuyaniyê nîşan da ku pirsgirêka bi girtîyan re têkildar di 24 demjimêrên destpêka pevçûnê de hebûye. Ev tê vê wateyê ku, li şûna parastina devera ku girtîyên şer lê hene, PKKê ew cih terikandiye bi rengekî ku dewlet tiştê ku dixwaze dikare bike. Ji ber vê yekê jî serkeftina Pîrus a rastîn hinekî liv ê bûyerê da ye.
Wekî din, dema ku meseleya leşkerên dîl tê gotûbêj kirin, divê çarenûsa du endamên payebilind ên MİT ê yên ku li Silêmaniyê hatine girtin jî were şopandin.
Daxuyaniya xwînsar a HPG
Medyaya PKK ê dixwest ku di demjimêrên pêşî yên pevçûnê de tevahî operasyonê bi PDK ê re bide girêdan. Bi dijwarî trolên PKK ê xwest tewanê bixin ser PDK ê. Kordînatorê medyaya Ewropa ya PKK ê Ferda Çetin îdîa kir ku pêşmerge bi kincên leşkerî yên artêşa Tirkiyê beşdarî operasyonê bûne. HPG zû bersiva vê îdîayê da û ragihand: “tu belge di destê me de tunene ku tesbît bikin hêzên PDK ê beşdarî operasyonê bûne.”
Em dizanin ku gotina HPG tê wateya gotina Murat Karayilan. Ev daxuyanî ji Murat Karayilan hatî ye. Gelo sedema ku Karayilan daxuyaniyek wiha dide çiye? Pêdivîye ku ew pir perspektîfek mezin û kûr liv ê daxuyaniya Karayilan binêrin jiberku Karayilan ev daxuyanî li dijî baskê Iranê yê di nav PKK ê de weke helwest, nîşan da. Lê hê zûye ku em bibêjîn dinava rêxistinê de parçe bûn heye.
Em ji bîr nekin ku êrîşa Çemankê ya li dijî pêşmerge û şehîd kirina Midûrê Ewlehiya Giştî ya Serzêre Qazî Salih Alîxan û hwd. Hemû hewldanên provokatîf di bin çavdêriya Murat Karayilan de pêk hatin. Her kes dizane ku di navbera Karayilan û Bayik de lihevnekirina xwînê, heye. Lê Karayilan şirîkê dijayetiya KCK ê ya li dijî Herêma Kurdistanê ye. Sedema vê daxuyanîyê ewe ku dema Karayilan bikeve tengasî yê tek destê ku wê ji boy alîkariya wî were dirêjî kirin, wê destê PDKê be. Karayilan baş dizane ji sala 2000 û vir de PDK hem ji bo wî hem jî ji bo rêxistina wî bûye hêza rizgarker. Ger Karayilan û HPG vê helwesta xwe ya di daxuyanîyê de bidomînin, ev wê di vê operasyona Sibata 2021 de bibe qezenca Kurdan. Ger na ew tenê helwestek pragmatîst û demkî be, dê her tişt xerab bibe. Dê herî zêde şerim ji bo Karayilan bimî ne. Jiberku di encamê de, ew wekî Cemîl Bayik li deverên di bin baskê Iranê de najî.
Di encam de: hê pirr dêm dê hebe ku em nirxandinên girîng û zelal bikin. Esasen her du alî ji niha gihiştîne encamê û dibêjin: “Xwedê careke din tiştekî wisa neyîne berme”, jiberku her du aliyan jî çi bi dest nexistin. Lêbelê tiştê ku em dizanin eve ku di cîhana siyasî ya îro de, tu kes weke qral Pîrus rastiyê nabîne û nabêje “Bi rastî min winda kir.” Dê her kes bibêje ku ew serfiraz e. Lê emê lêgerîn, şîrovekirin û nivîsandina xwe bidomînin.
