Têgihîştina Serok Barzanî tê wateya balkişandina ser Serxwebûnê!
Hin taybetmendî hene ku Serok Barzanî ji serokên siyasî bi giştî cuda dike. Di nav van taybetmendiyan de; Nefsbiçûkiya wî, di têkiliyan de avaker, lê di mebde-prensîbên xwe de pir hişk, kêm axivtin, ji bûyeran bêtir li ser dîyarde yan radiweste, dema ku diviyabû qala bûyeran bikira, nediçû nav hûrguliyan, tenê çarçoveyek giştî xêz dike, ji ekranan û mîkrofonan hez nake, û nasnameya Pêşmerge (Serokatiyê jî tê de) ji hemû pile-post û sîfetan bilindtir dibîne.
Serok Barzanî li ser dewletbûna Kurdan jî got; Ew bi berdewamî li şûna nêzîkatiyên pragmatîk û konjukturel zêdetir behsa mafên Kurdan yên xwezayî dike, ji siyasetmedarên klasîk wêdetir xwedî profîlek taybet e. Barzanî li ser mafên xwezayî nîqaşên desthilatdaran û hemû beşên civakê yên li dijî dewletbûna Kurdan red dike.
Ji ber ku
a-Mafên xwezayî; Xwedî kûrahîyek felsefî, dîrokî û gerdûnîbûnek e ku ji 2000 sal zêdetir di dîroka fikrî de ji hêla ramanwer/fîlosofan ve hatîye îfade kirin; loma jî Kesên ku xwe wek rewşenbîr/modern nîşan didin, nikarin tiştekî cuda bibêjin.
b- Mafên xwezayî; Ji aliyê gelek ramanwerên îdealîst ve wekî “mafên îlahî” hatiye şîrovekirin û ev rastiya ku her kes ji zayîna xwe ve xwedî heman mafan e, wekî temînata olî/îlahî hatiye nirxandin; sextekarên ku ji bo nedewletbûna Kurdan “fetwaya olî” bi kar tînin olê wek amûrê siyasetê (bi taybetî kirêgirtîyên dewletên dagirker) îstîsmar dikin.
c-Mafên xwezayî; Hiqûqa pozîtîf a şaristaniya Ewropa/Rojava, ku Danezana Gerdûnî ya Mafên Mirovan (NY) jî di nav de ye, çavkaniya xwe ji hiqûq/mafên xwezayî digire û di warê wekhevî-azadî û demokrasiyê de heta radeya ku bi mafên xwezayî re li hev dike, dikare qanih bike; Yên ku behsa demokrasî/azadî/wekheviyê dikin, li dijî “mafê dewletbûna Kurdan” tiştekî ku bibêjin nemaye!…
Serok Barzanî baş dizane ku gotinên wî dê ber bi ku ve biçe û çi digire nava xwe dizane. Nebûna partiyek (PDK jî di nav de) û çapemenî (bi taybetî çapemeniya Başûr) ku van gotin/fikrên kûr tênegişitin û belavnekirin, ji bo Kurdan kêmasiyeke mezin e. Ji bilî kêmasiya kesên ku îdiaya “rewşenbîr/nivîskar” dikin, populîst û tirsonek jî vê kêmasiya xwe hîn zêdetir hîs dike. Ev kêmasî dibe sedema pirsgirêkek cidî ji ber ku kûrahiya rewşenbîriya Barzanî û peyamên ku dide têr û tijî na gihişin gelê Kurd.
Weke ku li jor jî hat gotin, Barzanî zêde qala bûyerên rojane nake; Dema ku behsa wê dike, pêwîstî pê nabîne ku bikeve nav hûrguliyan. Ji ber vê sedemê, tiştên ku ew dibê dibe ku bibe sedema şîroveyên cûda. Lê belê ger helwêst, têgihiştin, fikir û îradeya Barzanî ya li ser mafê dewletbûnê yê giştî li ber çavan bê girtin, tê dîtin ku ew peyamên pir zelal û bênakok peşkeş dike û ji alîyê her kesî ve tê fêmkirin.
Cudahîya di navbera ruhê Serok Barzanî û çapemeniya Başûr de
Bi taybetî jî çapemeniya nivîskî dema ku daxuyanî/axaftinekê diweşîne, xalên ku girîng dibîne radixe ber çavan û beşa herî girîng a gotinê dixe sernivîsê. Di vê perspektîfê de her gotarekî nivîskî jî şîroveyek e. Ji aliyê saziyên çapemeniyê yên cuda ve heman nûçe di bin sernavên cuda de tên ragihandin. wêneyên cuda tên bikaranîn û hin beşên ku her yek hewcedariya nivîsandinê pê nabîne. Di bin vê mijarê de di bin “objektîvîzmê” de helwesteke hevpar-hevgir çênabe. Her sazîyeke medyayê şiroveya xwe li daxuyanî/nûçeyên ku diweşîne dike û ji bo têgihîştina daxuyanî/nûçeyan li gorî fikra xwe hewleke taybet dide.
Medyaya Başûr, ku cewherê gotinên Serok Barzanî (li ser hinek mijaran, bi taybetî jî di derbarê PKKê de) nîşan nade, yan ji ber bêhêziya xwe yan jî ji ber sedemên bi temamî cuda (bi nîyeta xirab) vê yekê dike.
Heke em ê li ser vê mijarê du mînakên balkêş bidin!
Yekem; Daxuyaniya Serok Barzanî di 2 yemîn salvegera êrîşa barbarên DAIŞê li ser Şingalê de!
Di vê daxuyaniyê de Barzanî got, “Heta ku Hêzên Pêşmerge nehatin û rêya Şengalê venekirin, kes li qada şer tu kes nebû. Hûn heta wê rojê li ku bûn? Gelê Şengalê herî baş dizane Şengal çawa û ji aliyê kê ve hatiye rizgarkirin. “Em ê rê nedin xayîn ku ji paş ve xençerê li pişta me bixin”.
Herkesî dizanibû (ehmeq jî di nav de) ku Serok van gotinan rasterast ji bo PKKê dike. Nav nedana Barzanî, mûxatabî nepenî nake; Berovajiyê vê jî tişta dihat gotin “PKKe ez ji te re dibêjim” bû.
Medyaya PKKê 2 salan propagandaya “Pêşmerge reviyan, me bi 7 kesan ve Şengal rizgar kir, Pêşmergeyan Kurdên Êzdî firot” dikir û hê jî berdewam e. Ji bilî vê, ew qas gemar/kirêt bûn dikarin bêjin “Pêşmerge serê jê dike û tecawizê dike”. Di van êrîşên PKKê yên bê exlaq de medyaya newêrek ya Bakur û medyaya Başûr bi derewên wek “Gerîlla-Pêşmerge mil bi mil şer dikin, yekîneya PKKê çû alîkariya Pêşmergeyan” bi van nûçeyan roleke qirêj lîst.
Gotara Barzanî ji van hemû derew/îftira û buxtanan re bersivek kurt û pirr zelal bû! Barzanî di daxuyaniya xwe de got ku ‘PKKe’ derewîn e û dezgeheke xayîn e ku hewl dide xençerê li pişta Kurdan bide.
Di vê daxuyaniyê de beşa herî balkêş jî peyama zelal a ku Barzanî dabû PKKê bû. Lê medyaya Başûr xalên ji vê gotarê bi temamî cuda derxist holê û destnîşan kir ku peyama ku ji PKKê re hatiye dayîn, berovajî kir. Her wiha rojek piştî vê daxuyaniya serok, televîzyona herî mezin a Başûr bi fermî hewl da ku gotinên Barzanî bi axaftina endamekî PKKê li Şengalê pûç bike. ew endamê PKKê yê ku axivî, tam berovajîya gotinên Barzanî îdia kir. Mirov vê helwesta vê televîzyonê nikare weke”bêtecrubeya” bihesibîne.
Bê gûman divê Barzanî nebe muxatabê derew/heqaret û rûreşiyên PKKê yên sîstematîk û bersîva her gotineke van nede. Ya herî guncaw e ku ew dem bi dem bi gelemperî bêje “hûn evin”. Lê diviyabû di vê nuqteyê de partî, xwendevan û çapemenî yên Kurd erka xwe rabûna û derewên PKKê vala derxistana. Mixabin di vê nuqteyê de hê jî mirov nikare behsa rola erênî ya çapemenî, nivîskar û partiyên siyasî yên başûr (bi giştî) bike.
Duyem; Li ser pirsa “Gelo Emerîka Kurdan bikar tîne?” serok Barzanî got ev pir xelete. Emerîka Kurdan bi kar nayîne. Em ji bo xwe şer dikin, ne ji bo Emerîka. Lê belê berdewamîya axivtina xwe de got “Em spasiya Emerîka û hemû welatên ku alîkarî dane dikin.” Bê guman, ev bersiv bersiva herî zelal bû ku ji bo pirsa xerab; Ev jî bû bersiv û redkirina derewên/propagandaya hêzên desthilatdar û taşeronên wan ên ku dibêjin “Kurd ji bo Emerîkayê şer dikin”.
Xala herî girîng a di daxuyaniyê de pirs û bersiva derbarê Reqayê de bû. Lê mixabin medyaya Kurdî li ser vê mijara girîng ranewestiya. Hinekan hewl dan ku nûçeyê bêhêz bikin loma jî weke nûçekî wasat li nava bûltenê de da. hinên din jî hewcedariya dayîna vê nûçeyê hema nekir.
Bê şik pirsa Reqa jî rasterast bi PKK-PYDê ku hêza serdest li Başûrê Rojavayê Kurdistanê (Rojava) ve girêdayî bû. Serok Barzanî got, haya me ji pirsa Reqayê nîne. Di derbarê eniya Sûriyê de ti nûçeyek me nîne. Gotina serok ‘Cih û eniyeke din e’ belkî beşa herî girîng a daxuyaniyê bû. Ji ber ku bi salan e medyaya Kurdî (di heman demê de medyaya Başûr) bi awayekî sîstematîk bûyerên li Başûrê Rojavayê Kurdistanê dişopîne û bi israr PKK-PYDê wek “hêzên Kurd” pênase dike. Di şanoya “Kantonê” ya ku hatiye îlankirin de tiştekî netewî li ser Kurd/Kurdistanê nîne; Tevî ku tê dîtin di “Federasyona Bakurê Sûriyeyê” ya ku hatiye îlankirin de tenê li ser mafên neteweyî yên Kurdan nîne, her wiha pênaseya “Bakurê Sûriyeyê” bi taybetî ji bo ku bi navê netewe neyê pênasekirin kirin “bakurê Rojavayê Sûryê” neyê. Ji bo Rojavayê Kurdistanê nexwedî karakterekî neteweyî, medyaya Başûr kanton saziyeke neteweyî ye, Federasyona Bakurê Sûriyeyê weke federasyonekî neteweyî radigehîne ev yek pir serincrakêş e.
Gelek dezgehên ragihandinê dema behsa Federasyona Bakurê Sûriyê dikin bi zanebûn gotina “Federasyona Rojava” bikar tînin. Û di gelek nirxandinan de axaftinên ku behsa Kurdistana mezin dikin, wek “Vebûna Kurdan ber bi Behra Spî” ve, ji aliyê medyaya Başûr ve bi zanebûn ji bo rola PKK-PYDê ya ku wek kirêgirtîyên rêveberiya Esed xizmet dikin û hewldanên ji bo meşrûkirina PKK-PYD ê li ser zemîna neteweyî hatin kirin.
Li Başûrê Rojavayê Kurdistanê zilm û zordariya faşîst a PKK-PYDê ya li dijî Kurdên netewperest hê jî didome; Di partiya (PYDê) û hêza leşkerî (YPGê) de jî peyva Kurd/Kurdistan nayê gotin; Dema ku YPGe bûye pêkhateyek/beşek ji Hêzên Sûriyeya Demokratîk û di medyaya PKKê de li gel hemû pêkhateyan wek “Hêzên Şoreşger” tê binavkirin;
Di medyaya Kurdî de bi giştî û medyaya Başûr bi taybetî, bi israr jê re dibêjin “hêzên Kurd” ev pênase nayê fêmkirin û qebûl kirin!
Yekser piştî ku Serok Barzanî got, em ji bo xwe şer dikin, got, haya me ji pirsa Reqayê nîne. Di derbarê eniya Sûriyê de ti nûçeyek me nîne, cih û enîyek cuda ye… axivtinek pirr watedar bû. Barzanî: ‘Em ji bo xwe şer dikin’ Lê bi awayekî nerasterast got ku PKK-PYDe ji bo Kurdan şer nake. Bê şik ev nirxandin ne tenê PKK-PYDe rast pênase kir, di heman demê de ji bo bersivdana hin pirsen di serê gel de jî bû bersiv. Lê Medya guh neda vê nûçeyê; ji ber ku ev nirxandinek bû ku propagandaya ku wan bi salan dikirin pûç kir…
Em di zanin ku medyaya Silêmaniyê naxwaze Barzanî (herweha rêya wî ya serxwebûnê) fam bike û bi zanebûn axivtinan berovajî dike. Medyaya li Bakur jî sedemên xwe hene (tirs, hêviya bidestxistina rantê ji PKK-HDP û hwd.) Her çend ev hewl dijminî jî be…
Lê belê, raveyeke mantiqî tune ye ku çima medyaya Kurd li Başûr, bi taybetî medyaya nêzîkî PDK-Barzanî (ji bilî wê jî, medyaya ku ji aliyê wan ve hatiye avakirin û fînansekirin), naxwazin Barzanî fam bikin û hewldaneke taybet nadin axaftinên cenabê wî. Ci hincet bû vê yekê nîne û nabe. Ya herî baş em dikarin vê sekna medyaya Başûrê bi Apoîzma kripto ravebikin ! Ger ne wisa be, bi ruhê entegrasyonî yê PKKê hewl nedidan ku sîberê li ser ruhê serxwebûnê yê Barzanî çêbikin.
PKKê ku Bakur wêran kir û dînamîkên netewî hemû têk birin, heta niha li Başûrê Rojavayê Kurdistanê bi awayekî eşkere rê li ber destkeftiyek netewî ên Kurd girtiye. Rast pênasekirin û şermezarkirina PKKê ku hemû hêza xwe ji bo ku nehêle Başûr bibe dewlet xerc dike, ji bo derbaskirina astengiya herî girîng a li ser rêya Serxwebûna Kurdistanê ye.
Di encam de;
Ruhê Serxwebûnê yê Serok Barzanî di medyaya Başûr de bi zanebûn nayê nîşandan! Her wiha hewl tê dayin ku ev ruhê serbixwebûnxwaz di bin siya bêruhîya PKKê de bimîne.
Rêvebiriya Başûrê Kurdistanê dema ku medyaya xwe ber bi xeteke neteweyî ve bikişîne û ruhê serxwebûnê serdest bike, wê rêya serxwebûnê vewjêre û fereh bike. Em hêvîdar in ku ew ê rêyekê bibînin ku ji vê pirsgirêka navxweyî derbas bibin û ruhê Kurdayetiyê vegerînin…
Suleyman Akkoyun
